Không thể phủ nhận rằng, việc thờ cúng tổ tiên trong văn hóa Việt chính là một phần trọng tâm của nền văn hóa, được kế thừa và truyền dạy qua hàng loạt thế hệ.
Nó biểu lộ sự biết ơn sâu sắc mà con cháu dành cho tổ tiên, cũng như lòng kính trọng của gia chủ đối với các vị thần linh tại gia.
Vậy để sắp xếp bàn thờ gia tiên đúng cách, chúng ta cần chú ý đến những điều gì? Hãy cùng khám phá trong bài viết sau đây để hiểu rõ hơn.
Lý do phải sắp xếp bàn thờ gia tiên đúng cách
Cuộc sống hạnh phúc, trọn vẹn mà mỗi chúng ta đang hưởng thụ, đều xuất phát từ cội rễ gia đình mình.
Việc thờ cúng không đơn thuần chỉ là việc đặt mâm cỗ cao đầy hay đem tiền bạc, vật chất để thể hiện.
Quan trọng hơn, bàn thờ gia đình cần phản ánh được sự ấm áp, trang nghiêm, sạch sẽ và yên bình – những giá trị tinh thần thực sự.
Đây cũng chính là cách mà chúng ta tri ân và chăm sóc cho gốc rễ mình, để các thế hệ sau có thể học hỏi.
Quan điểm truyền thống cho rằng, bàn thờ là nơi để con cháu tri ân công đức tổ tiên, truyền đạt lời nhắn nhủ “Nhớ nguồn cội” và nguyện cầu những điều tốt đẹp.
Đây là nét đẹp văn hóa, được giữ gìn và truyền bá từ thế hệ này sang thế hệ khác trong mỗi gia đình Việt.
Nó không chỉ đơn thuần là việc giáo dục con cháu lòng hiếu thảo mà còn thể hiện trong cách bố trí bàn thờ gia tiên.
Sắp xếp bàn thờ gia tiên đúng cách theo phong thủy, đơn giản nhưng tinh tế không chỉ tạo ra một không gian thoải mái cho người đã khuất mà còn mang lại bình an, may mắn cho gia đình.
Bàn thờ gia tiên gồm những gì? Sắp xếp bàn thờ gia tiên đúng cách
Nghi lễ thờ tự gia tiên là một phần quan trọng của văn hóa truyền thống người Việt.
Phong tục này không chỉ mang nhiều ý nghĩa tinh thần mà còn chứa đựng giá trị văn hóa sâu sắc.
Trong nền văn hóa tôn trọng lễ nghĩa như của người Việt, việc chọn lựa đồ thờ cúng cần được thực hiện một cách tỉ mỉ, đồng thời, sắp xếp các vật phẩm lên bàn thờ cũng phải tuân theo một trình tự và nguyên tắc nhất định.
Tuỳ thuộc vào văn hóa từng vùng miền, điều kiện sống của mỗi dân tộc, gia đình, nghi thức cúng và đối tượng thờ cúng sẽ có những biến đổi cụ thể.
Hơn nữa, thành phần trên bàn thờ còn tùy thuộc vào diện tích và kích thước bàn thờ của gia đình.
Đồng thời, những vật phẩm trên bàn thờ cúng gia tiên cũng liên quan đến mục đích của việc thực hiện lễ cúng.
Tuy nhiên, cơ bản mà nói, bàn thờ gia tiên của mỗi gia đình đều cần phải có những vật phẩm cúng tế sau:
Lư Hương trên bàn thờ
Bát hương là một phần quan trọng không thể thiếu trên bàn thờ.
Được biết đến dưới cái tên khác là lư hương, nhiệm vụ chính của nó là hỗ trợ việc thắp hương trong quá trình thờ cúng.
Theo quan niệm cổ truyền, bát hương được xem như một cầu nối giữa thế giới hữu hình và vô hình.
Thêm vào đó, theo phong thủy, bát hương cũng được xem là nơi trú ngụ của tổ tiên khi họ quay về thăm nhà.
Tùy thuộc vào mục đích thờ cúng và kích thước bàn thờ, mỗi gia đình có thể tự lựa chọn kích thước và số lượng bát hương phù hợp.
Kích thước của lư hương thường được tạo ra dựa trên tỉ lệ của Lỗ Ban phong thủy để đem lại may mắn cho gia đình.
Trên bàn thờ thường có ba bát hương: bát hương ở vị trí trung tâm có kích thước lớn nhất, dùng để thờ Thổ Công; bát hương ở bên trái có kích thước nhỏ hơn dùng để thờ tổ tiên và bát hương ở bên phải có kích thước tương đương với bát hương thứ hai, dùng để thờ ông Mãnh và bà Cô.
Đối với những gia đình mà bàn thờ Thổ Công và bàn thờ gia tiên được tách biệt, bát hương có thể được đặt lên trên mỗi bàn thờ.
Ống cắm Nhang, Cắm Hương
Ống cắm nhang chủ yếu được sử dụng để cắm hương hoặc đũa lên bàn thờ.
Thông thường, nó sẽ được đặt gần bình hoa hoặc cân đối ở hai bên bàn thờ, giúp cho bàn thờ trở nên gọn gàng hơn khi sử dụng bát hương.
Tuy nhiên, cho những gia đình có bàn thờ kích thước vừa hoặc nhỏ, việc sử dụng thêm ống cắm nhang không nhất thiết phải cần thiết.
Bộ chén, bát trên ban thờ
Trên bàn thờ tổ tiên của chúng ta, người Việt Nam, sáu chiếc bát thường được trân trọng sử dụng như một người bạn đồng hành trong việc chứa đựng những lễ vật cúng trọng thể.
Những chiếc bát này, được chế tác từ gốm trắng tinh khiết của làng nghề Bát Tràng hoặc từ những vật liệu tinh tế khác, không chỉ thể hiện giá trị vật chất mà còn mang đến những giá trị tinh thần sâu xa.
Trong những dịp lễ hội, tết, hay giỗ chạp, mỗi ngôi nhà người Việt đều chuẩn bị một mâm cỗ thật ấm áp để cúng dường cho tổ tiên, những người đã từ bỏ cuộc sống trần gian.
Việc dùng bát để cúng biểu hiện một nghĩa cử tôn kính, hiếu thảo và nhân bản nhất.
Những chiếc bát cúng này còn thể hiện sự tôn trọng, tri ân đối với ông bà và những người đã khuất, tạo nên một không gian thờ cúng trang nghiêm, tỏa ra sự bình yên và uy nghi.
Điều đặc biệt hơn nữa, những chiếc bát cúng còn được sử dụng như một cầu nối giữa trần thế và thế giới linh thiêng, như một lời nguyện cầu để dâng lên những lễ vật quý báu nhất cho bề trên.
Đũa Trên Ban Thờ
Đũa thường đi kèm trong một bộ với bát thờ, vì vậy sẽ thường xuất hiện 6 đôi đũa trên bàn thờ.
Vật dụng này được sử dụng như một công cụ giúp tổ tiên thưởng thức những món ăn mà con cháu dâng lên.
Trong tâm lý của người Việt Nam, chúng ta tin rằng những người đã qua đời vẫn tiếp tục cuộc sống ở một thế giới khác, tương đối tương đương với thế giới hiện tại của chúng ta.
Điều này khiến cho việc ăn uống cũng được xem như có cùng một mô hình.
Bộ ấm trà nhỏ
Bộ ấm trà thường gồm 1 ấm trà, 6 tách trà và một đĩa để đặt ấm chén.
Việc này được thực hiện với mục đích chính là để dâng trà và nước lên cho tổ tiên.
Trong mỗi gia đình, việc pha trà và dâng lên cho tổ tiên vào các dịp lễ, giỗ đang diễn ra nhằm giúp cho các linh hồn của những người đã khuất có thể thưởng thức trà ở thế giới bên kia.
Bình Hoa trên bàn thờ
Lọ hoa hoặc lọ lục bình là một thành phần không thể thiếu trên bàn thờ gia tiên.
Chức năng chính của nó là để cắm hoa tươi để tôn vinh ông bà, và những người đã qua đời.
Trong các trường hợp thông thường, lọ hoa sẽ được đặt đối xứng ở hai bên của bàn thờ hoặc đặt một lọ hoa ở phía Tây.
Đối với những gia đình có không gian bàn thờ lớn, có thể thêm hoa để nâng cao giá trị thẩm mỹ và tạo may mắn theo quan niệm phong thủy.
Mâm Bồng (Đĩa đựng hoa quả)
Mâm bồng, hay còn gọi là đĩa hoa quả, là một yếu tố không thể thiếu trên bàn thờ gia tiên trong mỗi gia đình.
Hãy tưởng tượng, mâm bồng như một chiếc cầu nối tinh thần, nơi chúng ta đặt hoa quả, bánh kẹo và các loại đồ cúng khác để biểu dương sự tôn kính đối với gia tiên.
Nó thường được đặt đối xứng ở hai bên bàn thờ hoặc một đĩa được hướng về phía Đông.
Khi nhìn vào mâm bồng, chúng ta không chỉ thấy sự phong phú về màu sắc và hình dạng, mà còn cảm nhận được sự tôn trọng, lòng biết ơn và tình cảm sâu sắc mà chúng ta dành cho những người đã đi trước.
Vì vậy, hãy coi mâm bồng như một phần không thể thiếu của bàn thờ gia tiên trong gia đình bạn.
Kỷ chén và Nậm rượu trên bàn thờ
Những nậm rượu trên bàn thờ, được làm từ sứ hay nhựa tùy theo sở thích của gia chủ, đóng vai trò quan trọng trong việc cúng tế gia tiên.
Thông thường, kỷ chén sẽ được đặt riêng biệt hoặc nằm trong bộ đồ thờ.
Trên bàn thờ gia tiên, sẽ có hai nậm rượu cùng một kỷ thờ bao gồm 3 hoặc 5 chén.
Khi đến ngày rằm, mồng một, các ngày lễ, tết, hội xuân và nhiều dịp khác, gia chủ sẽ rót nước và rượu vào kỷ chén, như một cách để biểu lộ lòng thành kính của mình đối với gia tiên.
Hãy coi những nậm rượu này như một cầu nối tinh thần, giúp chúng ta kết nối với quá khứ và tỏ lòng biết ơn đối với những người đã đi trước.
Chóe Thờ đựng Muối – Gạo – Nước
Chóe thờ là một phần quan trọng của bàn thờ gia tiên, thường bao gồm ba chiếc để chứa muối, gạo và nước hoặc rượu.
Đây không chỉ là một cách thể hiện lòng kính trọng đối với tổ tiên, mà còn là biểu tượng cho sự thịnh vượng và phồn thịnh của gia đình.
Điều này tạo nên sự liên kết vững chắc giữa quá khứ, hiện tại và tương lai, thể hiện sự kính trọng và tôn vinh những người đã đi trước.
Tuy nhiên, đối với những gia đình có bàn thờ vừa và nhỏ, việc đặt chóe có thể không cần thiết, nhưng việc này không ảnh hưởng đến sự tôn trọng và trân trọng của chúng ta đối với tổ tiên.
Đèn Thờ
Đèn thờ có vai trò quan trọng trong việc giữ ánh sáng cho không gian thờ cúng, mang đến sự ấm áp và linh thiêng.
Thường có một cặp đèn thờ và chân nến, được đặt bên cạnh kỷ chén thờ.
Đây không chỉ là ánh sáng dẫn đường, mà còn là biểu tượng cho sự sống, sự hy vọng và sự tình yêu vô cùng thiêng liêng.
Người Việt xưa tin rằng, thắp sáng đèn thờ là cách để tạo ra một đường dẫn cho những người đã khuất có thể trở về thế giới con người.
Đây thực sự là một hành động đầy ý nghĩa, thể hiện lòng tôn kính và nhớ ơn đối với những người đã đi trước.
Di Ảnh Thờ
Hình ảnh của những người đã khuất trong gia đình, hay di ảnh, được đặt vị trí trang trọng trên bàn thờ, tuân theo nguyên tắc “nam tả, nữ hữu” – nam ở bên trái, nữ ở bên phải.
Phụ thuộc vào văn hóa địa phương, di ảnh chỉ được đặt trong ba năm đầu sau khi người đó ra đi ở một số nơi, trong khi ở các nơi khác, di ảnh có thể được đặt lâu dài từ năm này sang năm khác.
Được bao bọc trong khung kính và gắn trên khung gỗ hoặc kim loại, hình ảnh của họ không chỉ là một vật lễ thiêng liêng mà còn là biểu hiện tình cảm tôn kính và nhớ ơn đối với những người đã khuất.
Tổng Kết
Đó là tất cả những thông tin mà chúng tôi có thể cung cấp để giải đáp thắc mắc cho câu hỏi bàn thờ gia tiên gồm những gì cũng như cách sắp xếp bàn thờ gia tiên đúng chuẩn phong thủy nhất.
Nếu bạn còn câu hỏi hay thắc mắc khác về vấn đề này, đừng ngần ngại liên hệ với Trúc Chỉ Hà Nội. Chúng tôi sẽ hỗ trợ bạn một cách tận tình và chu đáo nhất có thể.
XEM THÊM: Cách trang trí bàn thờ gia tiên
